Prestigieuze Francqui-Prijs 2015 gaat naar wiskundige Stefaan Vaes (KU Leuven) voor zijn grensverleggend onderzoek naar von Neumannalgebra’s
De Francqui-Prijs 2015, die dit jaar wordt toegekend aan de exacte wetenschappen, heeft als laureaat Stefaan Vaes, professor in de Wiskunde aan de KU Leuven. Met zijn onderzoek naar von Neumannalgebra’s bereikte de wiskundige grensverleggende resultaten in de structuur van operatorenalgebra’s, die een impact hebben in andere fundamentele domeinen van de wiskunde. Net daarom heeft de jury van gerenommeerde internationale experts, waaronder dit jaar twee voormalige Nobelprijswinnaars, beslist de Francqui-Prijs uit te reiken aan de uitzonderlijke wetenschapper. De officiële uitreiking van de Francqui-Prijs vindt plaats op 9 juni 2015 in het Paleis der Academiën.
Buitengewoon onderzoeker en inspiratiebron voor jong wetenschappelijk talent
Als wiskundige bestudeert professor Stefaan Vaes von Neumannalgebra’s, waarvoor hij een eigen onderzoeksgroep leidt aan de KU Leuven. Ondanks zijn jonge leeftijd (39) heeft professor Vaes reeds een rijkgevuld CV opgebouwd, met onder meer een aanstelling als vast onderzoeker aan het Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) in Parijs[1]. Voor zijn werk kreeg hij meerdere onderscheidingen, waaronder in 2012 de prijs van de Vlaamse Wetenschappelijke stichting. In 2010 was hij spreker op het prestigieuze International Congress of Mathematicians. De professor wil wiskunde ook bekender en beminder maken bij jongeren en bij het brede publiek. Zo is hij medeorganisator van de wiskundetentoonstelling IMAGINARY en als coördinator van het Junior College ‘STEM’ (KU Leuven) geeft hij jongeren een beter inzicht in toepassingen van wiskunde, zoals bijvoorbeeld het zoekalgoritme achter Google.
Een doorbraak in de classificatie van von Neumannalgebra’s
In zijn werk focust professor Vaes op de structuur en classificatie van operatorenalgebra’s. Zo slaagde hij erin om krachtige oplossingen te bereiken in de classificatie van von Neumannalgebra’s, wiskundige structuren die ontstaan zijn vanuit de kwantummechanica. Von Neumannalgebra’s worden ook gebruikt in de knopentheorie, om aan te tonen dat sommige knopen nooit ontward kunnen worden. Zijn diepgaande resultaten leggen niet enkel de structuur van operatorenalgebra’s bloot, maar hij bracht ze ook tot een niveau waar ze een impact hebben op andere fundamentele domeinen van de wiskunde. “Hiermee zijn alle bestaande technieken in dit onderzoeksgebied grondig verbeterd en inspireerde Stefaan Vaes een hele generatie van jonge wiskundigen in België en over de hele wereld” – aldus de jury.
Stefaan Vaes is verrast en vereerd met de prestigieuze Francqui-prijs: “Het hedendaagse onderzoek in de wiskunde is vaak heel abstract. De eventuele toepassingen volgen misschien pas decennia later. Dergelijk onderzoek wordt dan ook gedreven door de nieuwsgierigheid om nieuwe wiskundige structuren te ontdekken en te begrijpen. Ik ben ontzettend vereerd de Francqui-Prijs te mogen ontvangen voor mijn werk over von Neumannalgebra’s. Met deze prestigieuze prijs hoop ik de wiskunde even in de kijker te zetten en te tonen hoe fascinerend sommige eeuwenoude problemen uit analyse, algebra of meetkunde wel zijn.”
Een prestigieuze prijs
Dat de Francqui-Prijs ook wel eens de ‘Belgische Nobelprijs’ wordt genoemd, heeft te maken met haar rijke geschiedenis en internationale karakter. De Francqui-Stichting werd in 1932 opgericht door de Belgische diplomaat Emile Francqui en de toenmalige Amerikaanse president Herbert Hoover. Beiden investeerden na WO I in diverse wetenschapsorganisaties, om het onderzoek in België te stimuleren. Vandaag wordt de multidisciplinaire Raad van Bestuur van de stichting voorgezeten door minister van staat Mark Eyskens en de Gedelegeerd Bestuurder Prof. Pierre Van Moerbeke, zelf een vroegere Francqui-laureaat.
Elk jaar reikt de Francqui-Stichting een bedrag van 250.000 euro uit, beurtelings aan een wetenschapper uit de exacte wetenschappen, de humane wetenschappen en de biologische- en medische Wetenschappen. Meerdere laureaten van de Francqui-Prijs mochten later ook internationale prijzen in ontvangst nemen, sommigen zelfs de Nobelprijs. Zo won ook de Belgische Nobelprijswinnaar voor natuurkunde, François Englert, in 1982 deze eervolle onderscheiding voor exacte wetenschappen.
De officiële uitreiking van de Francqui-Prijs 2015 vindt plaats op 9 juni in het Paleis der Academiën.
Voor meer informatie:
Koen François
02/738.06.28
[1] Voor meer informatie over de loopbaan en het onderzoek van Stefaan Vaes: zie persdossier in bijlage
